Salâhaddin Bey’in Hayatı

 Hazırlayan: Arif Özbeyli

1.1.1            Askerî Safahat Belgesi’ne Göre Piyade Kurmay Albay Salâhaddin Köseoğlu

27 Kanun-i Evvel 1317 tarihinde Erkân-ı Harbiye Mektebinden Yüzbaşı rütbesiyle neşet etmiştir.

• 05 Şubat 1317 tarihinde Atik 5’inci Orduya tayin edilmiştir.

• 31 Mart 1318 tarihinde Süvari 28’inci Alay, 4’üncü Bölüğüne tayin edilmiştir.

• 19 Şubat 1319 tarihinde Kıdemli Yüzbaşı rütbesine terfi etmiştir.

• 18 Temmuz 1319 tarihinde Halep’te bulunan 30’uncu Topçu Alayı, 2’nci Bölüğe tayin edilmiştir.

• 14 Haziran 1321 tarihinde Atik 3’üncü Orduya mensup Redif Aydın Fırkası Erkân-ı Harbiyesine tayin edilmiştir.

• 08 Nisan 1322 tarihinde Dersaâdet Mekteb-i Harbiyesi muallim muavinliğine tayin edilmiştir.

• 30 Temmuz 1323 tarihinde Edime, Manastır ve Şam Mekâtip-i Harbiyelerini teftiş etmek maksadıyla müfettiş sıfatıyla tayin edilmiştir.

• 24 Eylül 1323 tarihinde Binbaşı rütbesine terfi etmiştir.

• 08 Kanun-i Evvel 1324 tarihinde 3’üncü Ordu, 121’inci Redif Alayına tayin edilmiştir.

• 27 Kanun-i Sani 1324 tarihinde Atina Sefareti Ataşe Militerliğine tayin edilmiştir.

• 12 Temmuz 1325 tarihinde Petersburg Ataşe Militerliğine tayin edilmiştir.

• 25 Temmuz 1325 tarihinde Erkân-ı Harbiye-i Umumiye 3’üncü Şubeye tayin edilmiştir.

• 01 Mart 1326 tarihinde Mavzer, Fişek Komisyonu üyeliğine tayin edilmiştir.

• 22 Temmuz 1326 tarihinde Havran Kuvve-i Mürettebe Erkân-ı Harbiyesine tayin edilmiştir.

• 1327 tarihinde Erkân-ı Harbiye Umumiye 2’nci Şubesine ve bilahare 3’üncü Şubeye tayin edilmiştir.

• 16 Eylül 1328 tarihinde Şark Ordusu Erkân-ı Harbiyesine bilahare 3’üncü Kolordu Erkân-ı Harbiyesine tayin edilmiştir.

• 06 Teşrin-i Sâni 1328 tarihinde 3’üncü Kolorduda görev yaparken Çatalca Muharebesinde yaralanmıştır.

• 29 Kanun-i Evvel 1329 tarihinde Mekteb-i Harbiye muallimliğine tayin edilmiştir.

• 17 Şubat 1329 tarihinde Mekteb-i Harbiye Müdür Muavinliğine tayin edilmiştir.

• 21 Temmuz 1330 tarihinde 1’nci Ordu Menzil Müfettişliği Erkân-ı Harbiye Riyasetine tayin edilmiştir.

• 16 Teşrin-i Sani 1330 tarihinde Yarbay rütbesine terfi etmiştir.

• 26 Kanun-i Sani 1330 tarihinde 2’nci Kolordu Erkân-ı Harbiye Riyasetine tayin edilmiştir.

• 26 Mayıs 1331 tarihinde Cenub Grubu Erkân-ı Harbiye Riyasetine tayin edilmiştir.

• 12 Temmuz 1331 tarihinde 10’uncu Fırka’ya tayin edilmiştir.

• 25 Ağustos 1332 tarihinde 5’inci Kafkas Fırkasına tayin edilmiştir.

• 30 Haziran 1334 tarihinde 4’üncü Kolorduya tayin edilmiştir.

• 01 Teşrin-i Sani 1334 tarihinde Menzil Müfettiş Umumiliğine tayin edilmiştir.

• 12 Kanun-i Sani 1335 tarihinde Harbiye Dairesi Riyasetine tayin edilmiştir.

• 13 Temmuz 1335 tarihinde 3’üncü Kolorduya tayin edilmiştir.

• 1336-1339 tarihleri arasında 1’inci Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Mersin Mebusluğu yapmıştır.

• 20 Eylül 1339 tarihinde, Balkan Harbi esnasında aldığı yaradan dolayı 6’ncı dereceden malulen emekli olmuştur.

Katıldığı Savaşlar

Balkan Harbi (03 Ekim 1328-16 Eylül 1329)

Birinci Dünya Harbi (16 Ekim 1330-31 Ekim 1334)

İstiklâl Harbi (25 Temmuz 1335-23 Ağustos 1339)

 Aldığı Madalyalar

2’nci Dereceden Kılıçlı Mecidi Nişanı, 1.Sınıf Demir Salip Nişanı, 2’nci Sınıf Demir Salip Nişanı, Muharebe Gümüş Liyâkat Madalyası, Muharebe Altın Liyakat Madalyası, Harp Madalyası, Muharebe Gümüş İmtiyaz Madalyası.^[29]

1.1.2        Salâhaddin Bey’in Hayatı

  1882  (1298) yılında İstanbul’da doğdu. Ahmet Vehbi Bey’in oğludur. Annesinin adı Ayşe Sıdıka’dır. Çolak Salâhaddin de denir. İlk ve orta öğrenimini Nur-u Osmaniye ve Numune-i Terakki İbtidâi Mektep­leri ve Kuleli Askerî İdadisinde tamamladıktan sonra 13 Mart 1896’da Harbiye Mektebi’ne girdi. 1 Ocak 1898’de Piyade Teğmen rütbesiyle me­zun olarak Erkân-ı Harbiye (Kurmay) sınıfına ayrıldı. Erkân-ı Harbiye Mektebi (Harb Akademisi)’nde öğrenimde iken 1 Ocak 1899’da Üsteğmen oldu. 9 Ocak 1902’de Kurmay Yüzbaşı rütbesiyle mektebi bitirerek 52. Ordu emrine verildi. Beyrut’ta 28. Süvari, Mersin’de 38. Piyade ve Halep’te 30. Sahra Topçu Alaylarında görevlendirildi. 9 Mart 1904’te Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı)’ lığa yükseltildi. 1904-1911 yıllan ara­sında 5. Kolordu Kurmayı’nda, Aydın Redif Fırkası’nda, Harbiye Mek­tebi Öğretmen Yardımcılığı’nda görev yaptı. 7 Ekim 1907’de Binbaşı olarak Serez 121. Redif Alayı Komutanlığı’na, 10 Şubat 1908’de Atina Elçiliği Askerî Ataşeliği’nde, 7 Ağustos 1909’da Genelkurmay 3. Şube­de, 4 Ağustos 1910’da Havran Mürettep Kuvvetler Kurmayı’nda ve tekrar Genelkurmay’da bulundu. Balkan Savaşı Seferberliği’nde 29 Eylül 1912’de Şark Ordusu Kurma­ylığı’na atandı. Sonradan nakledildiği 3. Kolordu Kurmaylığı’nda görevli iken katıldığı Çatalca Muharebesi’nde kolundan yaralanarak önce İstan­bul'da tedavi edildi. 27 Nisan 1913’te Almanya’ya gönderilerek Wiesba­den Kaplıcalarında tedavi gördü. Balkan Savaşı’nda gösterdiği yararlılık­tan dolayı iki yıl kıdem zammı aldı. 11 Ocak 1914’te Harbiye Mektebi Öğ­retmenliğine getirildi. 1 Mart 1914’te Müdür Yardımcısı oldu. Birinci Dünya Savaşı’nda 3 Ağustos 1914’te 1. Ordu Menzil Müfet­tişliği Kurmay Başkanlığı’na tayin edildi. 29 Kasım 1914’te Yarbaylığa yükseltildi. Savaş boyunca 2. Kolordu Kurmay Başkanı, Cenup Gru­bu Kurmay Başkanı, 10. Fırka, 5. Kafkas Fırkası Komutanı, 13 Aralık 1915’te Albaylığa yükseltilerek 2. Kafkas Kolordu Komutan Ve­kili ve Komutanı, 4. Kolordu Komutanı olarak görev yaptı. Kafkas Muharebelerinde gösterdiği yararlılıktan dolayı Altın Muharebe Liyakat Madalyası ve Alman Savaş Madalyası’yla ödüllendirildi.

Savaş sonu 1 Ka­sım 1918’de Menzil Genel Müfettişliğine, 12 Ocak 1919’da Harbiye Da­iresi Başkanlığına, 13 Temmuz 1919’da Sivas’taki 3. Kolordu Ko­mutanlığına atandı. Bu sıfatla Sivas Kongresi’nde bulundu. Sivas Kongresi’nin güvenlik içerisinde toplanması için gerekli tedbirleri de almıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Birinci Dönem için yapılan seçimlerde Mersin’den Milletve­kili oldu. Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Mersin mebusu olarak görev almıştır. 15 Mayıs 1920 tarihinde mazbatası onaylanmıştır. Görevinden ayrılmaması nedeniyle ancak 8 Aralık 1920’de Mec­lise katılabildi. Bu arada “Kuvayı Milliye namı altında çıkarılan fitne ve fe­sadın hazırlayıcı ve teşvikçilerinden olduğu” iddiasıyla İstanbul 1. Ör­fi Divan-ı Harbi’nce ölüm cezasına mahkûmiyetine dair verilen karar, 25 Haziran 1920’de Padişah Vahdettin tarafından onaylandı. Mecliste Müdafaa-i Milliye, Hariciye, Bütçe ve Sayıştay komisyonlarında çalıştı. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-ı Hukuk Grubu’nun kurulmasında muhalefetteki İkinci Grup’ta yer aldı. Mecliste her vesile ile söz alarak hükûmete eleştiri­lerde bulundu. Dönem içinde 64’ü gizli oturumlarda olmak üzere, kür­süde 190 konuşma yaptı. 2 soru önergesi verdi. Yaptığı 4 kanun öne­risinden, Millî Müdafaa Bütçesinin Acil İhtiyaçlar için iki milyon lira avans verilmesi ve arkadaşları ile birlikte verdiği Kd. Yüzbaşı ve altında­ki subaylarla memurlara giyecek ve Teçhizât Bedeli verilmesi hakkındakiler, 30 Ocak 1922 tarih ve 188 ve 14 Mart 1922 tarih ve 205 Sayılı Ka­nunlar olarak kabul edildi. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Birinci Dönem mebuslarına verilen yeşil şeritli İstiklâl Madalyası’ndan yoksun bırakıldı.

Milletvekilliği bu dönemde sona erince İstanbul’a yerleşti. 20 Eylül 1923’te Kolordu Kumandanlığında görevlendirilmesi mümkün olamaya­cağı gerekçesiyle askerlikten emekliye ayrıldı ve ticaretle meşgul olmaya başladı. 14 Haziran 1926’da meydana çıkarılan Atatürk’e suikast girişi­mi olayı ile ilgisi görülerek tutuklandı. Ankara İstiklâl Mahkemesinde ya­pılan yargılaması sonunda 26 Ağustos 1926’da beraatine karar verilerek serbest bırakıldı. 1 Ağustos 1928’de İstanbul Elektrik Şirketine memur olarak girdi. 1 Ocak 1930’da İETT’de Baş Puantör oldu. 25 Ağustos 1934’te İşletmenin Kontrol Dairesi Kalem Amirliğine getirildi. 1 Temmuz 1938’de Teftiş Dairesi Başkan Yardımcısı olarak görevlendirildi. 20 Tem­muz 1939’da Teftiş ve Murakabe Dairesi Başkanlığına yükseltildi. İnönü’nün Cumhurbaşkanı olmasından sonra Salâhaddin Köseoğlu’na Milli Reasürans şirketinde idare hey’eti üyeliği verildi. Ayrıca Necip Fazıl Kısakürek'in çıkardığı “Büyük Doğu” Dergisine millî mücadele anılarını yazdı. 14 Temmuz 1946’da yaş sınırından emekli ol­du. 6 Ekim 1949’da öldü. Evli olup bir çocuk babası idi.^[30]

Yorumlar